Sneeuw

Hoe ontstaat sneeuw?

Sneeuw begint hoog in de atmosfeer, in wolken waar de temperatuur onder het vriespunt (0°C) ligt. Het proces verloopt ongeveer zo:

1. IJskristallen vormen: Waterdamp (water in gasvorm) in de wolk bevriest direct tot ijs, zonder eerst vloeibaar water te worden. Dit gebeurt rond minuscule deeltjes in de lucht, zoals stof of roet (condensatiekernen). De ideale temperatuur hiervoor is vaak rond de -12°C.
2. Kristallen groeien: Deze ieniemienie ijskristallen trekken meer waterdamp aan, die ook bevriest op hun oppervlak. Hierdoor groeien ze.
3. Sneeuwvlokken ontstaan: Terwijl de ijskristallen in de wolk bewegen, botsen ze tegen elkaar en klitten samen. Zo vormen ze sneeuwvlokken, die uit tientallen tot wel honderd individuele ijskristallen kunnen bestaan. De klassieke zespuntige stervorm ontstaat bij temperaturen net onder het vriespunt en voldoende luchtvochtigheid.
4. Vallen maar: Als de sneeuwvlokken zwaar genoeg zijn, vallen ze uit de wolk naar beneden. Of ze ook als sneeuw op de grond aankomen, hangt af van de temperatuur van de luchtlagen waar ze doorheen vallen. Als het aan de grond (net) boven nul is, kan het nog steeds sneeuwen als de luchtlagen erboven koud genoeg zijn.

Welke soorten sneeuw zijn er?

Niet alle sneeuw is hetzelfde! Als wintersporter merk je grote verschillen. Dit zijn enkele veelvoorkomende soorten sneeuw:

Poedersneeuw (Powder): De droom van elke freerider! Dit is verse, lichte, luchtige sneeuw die nog niet is samengedrukt. Het geeft een heerlijk ‘zwevend’ gevoel tijdens het skiën of boarden. Je vindt het vooral off-piste na verse sneeuwval.

Machine Sneeuw (Artificial/Man-Made Snow): Sneeuw gemaakt door sneeuwkanonnen. De structuur is vaak wat harder en ijziger dan natuursneeuw. Het vormt vaak een duurzame basislaag op pistes.

Harde Sneeuw / Geprepareerde Piste (Hard Pack / Groomed): Sneeuw die door skiërs, snowboarders en pistenbully’s is samengedrukt tot een stevige, vaak gladde laag. Ideaal voor carven en snelheid, maar kan ijzig worden. ‘Corduroy’ is de term voor vers geprepareerde pistes met fijne ribbels.

Korst Sneeuw (Crust): Een harde (ijs)laag bovenop zachtere sneeuw. Ontstaat als de bovenlaag smelt door zon of warmte en daarna weer bevriest. Kan lastig zijn: als de korst dun is, breek je er makkelijk doorheen (‘breakable crust’), als hij dik is, kun je eroverheen skiën.

Bruchharsch / Crud: Een mix van verschillende sneeuwsoorten, vaak samengeklonterd en onregelmatig. Ontstaat als poedersneeuw verspoord is en weer wat opgevroren. Vereist een goede techniek en kracht om doorheen te skiën.

Natte Sneeuw / Papsneeuw (Slush / Spring Snow / Wet Snow): Sneeuw die aan het smelten is door warmere temperaturen of regen. Is zwaar en kan plakkerig zijn. Komt vaak voor in het voorjaar (‘spring snow’ of ‘corn snow’ als het ’s nachts bevriest en overdag ontdooit tot korrelige sneeuw). Kan verrassend leuk zijn om in te skiën!

IJzige Sneeuw (Ice): Ontstaat als sneeuw herhaaldelijk smelt en weer bevriest, of als pistes langdurig intensief gebruikt worden zonder nieuwe sneeuwval. Hard, glad en vraagt om scherpe kanten en goede techniek.

Verschil tussen sneeuw en hagel

Hoewel beide uit ijs bestaan, is er een groot verschil tussen sneeuw en hagel:

Sneeuw: Vormt zich direct uit waterdamp tot ijskristallen in wolken bij temperaturen onder het vriespunt. De kristallen groeien en klitten samen tot vlokken die naar beneden dwarrelen. Sneeuwval gebeurt meestal bij koud weer.

Hagel: Ontstaat in (zware) onweersbuien, vaak juist bij warmer weer. Waterdruppels (of soms ijsdeeltjes) worden door sterke opwaartse winden steeds opnieuw omhoog de wolk in geblazen, waar ze bevriezen en nieuwe laagjes ijs verzamelen. Dit herhaalt zich tot de ijsklomp (hagelsteen) te zwaar wordt en naar beneden valt. Hagelstenen zijn harde ijsballen, sneeuwvlokken zijn delicate ijskristallen.

Records van sneeuw

Sneeuw kan soms in ongelooflijke hoeveelheden vallen! Enkele indrukwekkende records van sneeuw:

Meeste sneeuwval in één seizoen (wereldrecord): 28,96 meter (1.140 inches) bij Mount Baker Ski Area, Washington, VS in het seizoen 1998-1999.

Meeste sneeuwval in 24 uur (officieel): 1,93 meter (75.8 inches) in Silver Lake, Colorado, VS in april 1921.

Grootste gemeten sneeuwdiepte: 11,82 meter (465.4 inches) op Mount Ibuki, Japan in februari 1927.

Sneeuwrijkste (bewoonde) plek op aarde: Vaak genoemd wordt Sukayu Onsen in Japan, met een gemiddelde jaarlijkse sneeuwval van rond de 17,6 meter.